Ndërsa koronavirusi vazhdon të përhapet në vendet dhe rajonet tona, të gjithë jemi të shqetësuar për pasojat e rënda të pandemisë mbi jetën tonë të përditshme, si dhe për ndikimin afatgjatë të krizës. Ne, vepruesit e shoqërisë civile nga Ballkani Perëndimor, qëndrojmë të bashkuar dhe të vendosur për të vazhduar përpjekjet e përbashkëta me vepruesit lokalë, kombëtarë, rajonalë dhe ndërkombëtarë, si për të lehtësuar ndikimin negativ socio-ekonomik të krizës, ashtu edhe për të ndërtuar shoqëri më të drejta, të qëndrueshme dhe demokratike.
Së bashku, ne:
Shprehim keqardhjen tonë të përzemërt për viktimat e COVID-19 dhe të dashurit e tyre;
Jemi solidarë dhe shprehim mirënjohjen tonë të thellë për vepruesit në vijën e pare që e rrezikojnë jetën e tyre për të ofruar mbështetje dhe shërbime thelbësore për të prekurit dhe popullatën më të gjerë;
Shprehim lëvdatë për përgjigjet e shpejta dhe qasjet e bazuara në prova për COVID-19 nga gjashtë qeveritë e Ballkanit Perëndimor.
Sot, më shumë se kurrë, njerëzit kanë nevojë për siguri që qeveritë e tyre po reagojnë urgjentisht, me përgjegjësi dhe me vendosmëri, për të zbutur pasojat sociale dhe ekonomike nga kjo krizë duke siguruar transparencë të plotë të veprimeve të tyre, dhe duke hartuar strategji gjithëpërfshirëse për “ditën pas”.
Ne besojmë se është e domosdoshme që qeveritë, institucionet shëndetësore, donatorët, media, biznesi dhe aktorët e shoqërisë civile:
Të demonstrojnë solidaritet dhe të ndërmarrin veprime kolektive për t’iu përgjigjur krizës në një mënyrë efektive dhe efikase;
Të ndihmojnë më të prekurit në shoqëritë tona gjatë këtyre kohërave të pasigurta;
Të ndërmarrin hulumtime dhe analiza për të kuptuar dhe parashikuar më mirë ndikimet sociale-ekonomike dhe të tjera të pandemisë;
Të hartojnë strategjitë e rimëkëmbjes dhe planet për t’u përgatitur për “ditën pas”.
Ne bëjmë thirrje:
Institucionet qeveritare të japin informata në kohë dhe të bazuara në fakte, në formate dhe gjuhë të arritshme për pjesë të ndryshme të shoqërive tona. Kjo përfshin informata për COVID-19 dhe transparencë se si menaxhohet pandemia në lidhje veçanërisht me:
- masat e ndërmarra për të parandaluar përhapjen e virusit, papunësinë dhe humbjet e vendeve të punës, përfshirjen dhe mbështetjen e komuniteteve e prekura, veçanërisht më të prekurit dhe ata me qasje të vështirë;
– “Paketa financiare për raste emergjente dhe për shërim”
– Ndikimet nga ora policore dhe masa tjera që mund të rrezikojnë të drejtat e njeriut, shëndetin mendor, mjedisin jetësor, sigurinë, si dhe dhunën në familje dhe dhunën në bazë gjinore;
– Pagesa e tatimeve gjatë pandemisë (të ardhurat, kontributet pensionale, pronat, etj.); faturat e shërbimeve (energjia elektrike, uji, mbeturinat, qiraja); kredi, interesa dhe tarifa bankare;
– Kundërveprimi ndaj dezinformatave dhe retorikës përçarëse; luftimin e të gjitha formave të stigmës dhe diskriminimit; mbështetjen dhe mbrojtjen e aktorëve të vijës së parë dhe përpjekjet që ndërtojnë besimin dhe forcojnë solidaritetin;
– Për mbrojtje dhe mbështetja e refugjatëve dhe azilkërkuesve të bllokuar në kushte të tmerrshme në kufijtë tanë dhe të BE;
– Punë të ngushtë dhe mbështje të qeverive në rajon, me përfshirje të këmbimit të informatave, njohurive, burimeve dhe ekspertizës teknike;
– Të sigurohet që kufizimet për të mbrojtur shëndetin publik janë me kohëzgjatje të kufizuar, proporcionale, të bazuara në prova dhe të rishikuara nga një gjykatë;
– Sigurimin e mbështetjes financiare për të gjitha NVM-të dhe të vetëpunësuarit e prekur nga pandemia, për të kompensuar humbjet e tyre dhe për të rritur aftësinë e tyre të qëndrueshmërisë, inovacionit, sipërmarrjes dhe potencialit të rritjes pas krizës.
Partitë politike:
Të demonstrojnë unitetin dhe bashkëpunimin, dhe masa mbështetëse për të adresuar pasojat e menjëhershme dhe afatgjata të pandemisë.
Media:
-Kanë detyrim të rëndësishëm për raportim profesional, etik dhe të përgjegjshëm dhe t’i sigurojë publikut informata me kohë, të sakta, të besueshme dhe objektive;
– Luftimi i lajmeve të rreme, miteve dhe stigmatizimit që lidhen me pandeminë;
– Të ndihmojnë publikun të kuptojë ngjarjet, masat e marra nga autoritetet dhe mjetet për mbrojtje përmes mesazheve të thjeshta;
– Të sigurojnë hapësirë për veprues dhe komunitete të ndryshme, veçanërisht pjesët më të rrezikuara të shoqërive tona.
Sektori privat:
- Demonstrimin e përgjegjësisë sociale duke mbështetur punonjësit e tyre në këto periudha të vështira, duke mos përdorur pandeminë si një justifikim për të zvogëluar numrin e tyre;
- Të punojë ngushtë me institucionet qeveritare dhe aktorët e tjerë dhe të jetë i azhurnuar me masat dhe instrumentet financiare në dispozicion të përshtatura për të mbështetur sektorin privat.
Shoqëria civile:
- Komunikim I vazhdueshëm, këmbimi i informatave dhe përvojave mbi ndikimin dhe përgjigjet ndaj pandemisë dhe mënyrave inovative / krijuese të të bërit punë gjatë krizës;
- T’u jepet hapësirë për shprehje grupeve të cenueshme dhe të avokojë për mbrojtjen dhe mbështetjen e tyre;
- ruajtje e standardeve të larta dhe përgjegjshmërisë, ndërsa siguroni mbështetje gjatë krizës, kur shpërndani prova, praktikat më të mira, të dhëna dhe burime se çfarë funksionon për të luftuar virusin;
- mësime nga kriza me qëllim të informimit të zgjedhjeve të politikave më pas gjatë procesit të rimëkëmbjes;
- angazhim të përgjegjshëm, së bashku me median, në kundërshtimin e lajmeve të rreme, miteve dhe stigmatizimit që lidhen me pandeminë.
BE dhe komuniteti i donatorëve:
- Theksim i rëndësisë së e qeverive për mbështetje të vlerave dhe parimeve demokratike dhe respektim i të drejtave të njeriut;
- Vazhdimi i këmbimit të informative dhe bashkëveprimit me aktorët, duke përfshirë mënyrën se si pandemia ndikon mbi npërparësitë, planet, programet dhe financimin e tyre;
- demonstrimin e angazhimit të vazhdueshëm për të ndihmuar në zbutjen e ndikimit negativ të pandemisë në shoqërinë civile në tërësi, dhe jo vetëm ata që përqendrohen në lehtësimin e situatës emergjente;
- Vazhdimi i veprimit kolektiv dhe koordinimi i një mbështetje / reagimi financiar përfshirës dhe koherent të bazuar mbi nevojat për vendet e Ballkanit Perëndimor për lehtësimin e pasojave e menjëhershme dhe afatgjata të krizës.
Lista e nënshkruesve (sipas rendit të alfabetit):
ADP-Zid, Mali i Zi
ALFA Centar, Mali i Zi
Shoqata “IRSH”, Shqipëri
Fondacioni i Gjelbër Ballkanik (BGF), Kosovë
Qendra Bullgare për Ballkanin e Bashkuar, Bullgari (në solidaritet)
Qendra për Avokim dhe Zhvillim Demokratik (CADD), Serbi
Qendra për prosperitetin ekonomik dhe lirinë (CEPS), Mali i Zi
Qendra për Studime Euro-Atlantike (CEAS), Serbi
CIVIL, Maqedonia e Veriut
Qendra për Zhvillimin e Biznesit në Komunitet (CBDC), Kosovë
Lëvizja Evropiane Serbia (EMinS), Serbi
Fondacija za razvoj i demokraciju (FRD), Bosnjë dhe Hercegovinë
Aleanca Gjinore për Qendrën e Zhvillimit (GADC), Shqipëri
HandiKOS, Kosovë
Instituti për Demokraci dhe Zhvillim (IDD), Maqedonia Veriore
Instituti për Politikë Zhvillimi (INDEP), Kosovë
Shoqata Ndërkombëtare e Edukimit të Debatit Evropa Juglindore (IDEA SEE), Maqedonia Veriore
Shoqata e Traktatit të Atlantikut të Rinisë së Kosovës (KYATA), Kosovë
Krenar Shala, aktivist i shoqërisë civile, Kosovë
Progresi i Forumit LGBT, Mali i Zi
OJQ Aktiv, Kosovë
Mbrojtja dhe promovimi i mjedisit, kulturës dhe artit (proECA), Kosovë
Qendra Kërkimore për Siguri, Mbrojtje dhe Paqe (ICBOM), Maqedonia Veriore
Shoqata e Minoriteteve Seksuale dhe Gjinore SUBVERSIVE FRONT Shkup, Maqedoni e Veriut
Forumi Ballkanik
Nisma Rinore për të Drejtat e Njeriut – Kosovë
