Alsat ka arritur të sigurojë dokumentin (Non-Paper) me propozimet e Francës për reformimin e BE-së.
Katër hapat e propozuara nga Franca për reformimin e Bashkimit Evropian janë:
- Përafrimi gradual
- Kushte të rrepta
- Përfitime të prekshme
- Proces i kthyeshëm
Nëntor 2019
Non-Paper
Reformimi i procesit të pranimit në Bashkimin Evropian
Ne riafirmojmë mbështetjen tonë të pakursyer për perspektivën evropiane të vendeve të Ballkanit Perëndimor. Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Kosova, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut dhe Serbia i përkasin Evropës, për shkak të historisë, kulturës dhe gjeografisë së tyre. Lidhjet më të ngushta me Bashkimin Evropian janë mënyra e vetme që këto vende të ndërtojnë ose konsolidojnë shtetet bazuar në shtetin e së drejtës dhe të hapur dhe pluralistë shoqëritë, ndjekin zhvillimin e tyre ekonomik dhe shoqëror, i japin rinisë së tyre një perspektivë të ardhshme dhe promovojnë pajtimin midis popujve. Lidhje më të ngushta midis Bashkimit Evropian dhe vendeve të Ballkanin Perëndimor, dhe pranimin e tyre efektiv pasi të jetë reformuar Bashkimi Evropian dhe e bërë më efektive dhe më e përgjegjshme për Shtetet Anëtare dhe vendet kandidate, do të bëjë gjithashtu Evropa më sovrane dhe më e bashkuar. Njëzet vjet pasi njohën perspektivën evropiane të vendeve të Ballkanit Perëndimor, pavarësisht reformat e ndërmarra dhe aktet e guximshme të pajtimit të ndërmarra (siç është Prespa Marrëveshja), transformimet e thella politike, ekonomike dhe sociale të kërkuara për një anëtarësim në të ardhmen për Bashkimin Evropian vazhdojnë të jenë shumë të ngadalta dhe përfitimet konkrete për qytetarët në kandidat vendet mbeten të pamjaftueshme. Prandaj, një qasje e përtërirë ndaj procesit të pranimit është e nevojshme për të mbështetur Ballkanin Perëndimor vendet në terma konkret në lidhje me reformat e nevojshme për të përmbushur plotësisht sundimin e ligjit dhe në përgjithësi për të zbatuar acquis-in evropian. Kjo qasje duhet të shoqërohet nga një e fortë angazhim nga Bashkimi Evropian në mënyrë që t’i ndihmojë ata të përballen me të shumta dhe komplekse sfidat në lidhje me zhvillimin e tyre ekonomik dhe shoqëror, për të pasur komandim të kompetencave në lidhje me territorin e tyre, dhe të përballen me sfidat e tyre të migracionit dhe të sigurisë.
1- Një qasje e përtërirë duhet të bazohet në 4 parime: shoqata graduale; kushte të rrepta; përfitime të prekshme; kthyeshmëri
o Bisedimet e organizuara rreth blloqeve të politikave, në të cilat vendet kandidate do të ishin gradualisht të përfshira;
o Kushte të rrepta, me qëllim që të konvergjojnë në mënyrë efektive drejt normave dhe standardeve evropiane afatgjatë, në fushën e shtetit të së drejtës, por edhe konvergjencës ekonomike dhe sociale;
o Përfitime konkrete gjatë procesit (të cilat aktualisht mungojnë dhe parandalojnë lëvizjet migratore nga burimi, krijimi i problemeve për të dy palët), veçanërisht përmes rritjes financiare mbështetur;
o Një proces i kthyeshëm për të siguruar besueshmërinë dhe natyrën e tij nxitëse. Kjo qasje e re do të bazohej gjithashtu në qeverisje të zgjeruar politike.
1.1 Bisedimet e organizuara për të mundësuar hyrjen graduale në politikat dhe programet e Bashkimit Evropian
- a) Procesi i pranimit do të ishte më gradual dhe nxitës:
o Sapo të hapen negociatat, procesi i integrimit nuk do të bazohej më në të njëjtën kohë hapja e një numri të madh kapitujsh tematikë, por në disa etapa të njëpasnjëshme, të cilat do të formohen blloqe koherente të politikave dhe një skemë e paracaktuar nga BE, duke marrë parasysh veçoritë specifike të secilit kandidat kur është e përshtatshme (shiko Shtojcën 1);
o Mbyllja e negociatave që korrespondojnë me secilën fazë të përfunduar nga vendi do të hapet mundësia për të marrë pjesë në programet e BE-së, për t’u përfshirë në politika të caktuara sektoriale dhe, ku të përshtatshme, për të përfituar nga disa financime të synuara; Për të kaluar në fazën tjetër, vendet do të duhej të respektonin në mënyrë efektive kriteret e sakta, të cilat do të mundësonte që Acesi të adoptohet, por edhe të zbatohet në mënyrë efektive në kuadër të
pjesëmarrja në një politikë të caktuar;
o Sundimi i ligjit dhe të drejtat themelore do të mbeten një kërkesë integrale që nga momenti negociatat hapen, siç është rasti në parim, brenda kornizës së “qasjes së re” të paraqitur në dhjetor 2011, dhe do të mbetet i tillë në të gjitha seksionet gjatë gjithë procesit (përfshirë në kritere për secilën fazë);
o Qëllimi përfundimtar do të ishte aderimi i plotë dhe i plotë.
- b) Renditja e fazave graduale duhet të sigurojë një ekuilibër të besueshëm midis aftësisë së kandidatit vendet për të marrë pjesë në një politikë, përfitimet që priten nga këto vende nga pjesëmarrja e tyre në kjo politikë dhe nevoja për të ruajtur integritetin e Unionit dhe politikat e tij.
Për shembull, lidhja me instrumentet në axhendën dixhitale (roaming, Evropa dixhitale, etj.) Ose pjesëmarrja në Zonën Evropiane të Kërkimit dhe programet LIFE + dhe Creative Europe mund të jetë të planifikuar për një fazë të hershme të procesit. Përfshirja në Unionin Bankar ose në arrestimin Evropian urdhri mund të parashikohej në një fazë të mesme, ndërsa hyrja në tregun e brendshëm do të lihej më mirë drejt përfundimit të procesit.
1.2 Kushtet e rrepta
Kriteret për të kaluar nga një fazë në tjetrën do të përcaktoheshin në detaje, duke bërë të mundur verifikimin adoptimi si dhe zbatimi efektiv dhe i qëndrueshëm i acquis për sa i përket një të veçantë politikë, dhe do të bazohej kryesisht në progres të qëndrueshëm, të pakthyeshëm në fushën e sundimit të ligjit.
Vendeve kandidate do t’u kërkohet të përshtatin aftësitë e tyre institucionale dhe administrative me nevojë për pjesëmarrje efektive në politika të ndryshme. Pranimi përfundimtar do të vendoset bazuar në përmbushja e objektivave të prekshme ekonomike dhe sociale të konvergjencës.
Këto kritere do të vinin me tregues të lehtë dhe objektivisht të verifikueshëm. Ata mund të frymëzoheshin nga treguesit e përcaktuar nga Bashkimi Evropian (tabela e rezultateve të drejtësisë, Semestri Evropian gjatë fazave përfundimtare) të procesit) dhe organizatave të tjera ndërkombëtare (Këshilli i Evropës, përfshirë Venecian) Komisioni, GRECO dhe komiteti Moneyval; OECD; Banka Botërore), por prapë do të vendoset dhe vlerësuar vetëm nga institucionet e BE-së.
1.3 Përfitime të prekshme
Përveç përfitimeve që vijnë nga pjesëmarrja graduale në politikat e BE-së, rritja e mbështetjes financiare mund të sigurohej. Mund të vijë nga një rritje në zarfin e instrumentit para-pranimit, por bërja e vendeve kandidate të pranueshme për fonde strukturore gjithashtu mund të konsiderohet. Vendet kandidate mund të marrin një pjesë të fondeve strukturore për të cilat ata do të ishin të pranueshëm një herë në Bashkimin Evropian, bazuar në një rritje graduale sipas fazave që ato kanë përfunduar dhe reformave që kanë kryer jashtë. Kërkesat e pranueshmërisë për këto fonde duhet të rezervohen për tenderuesit e këtyre vendeve dhe Shtetet Anëtare të Bashkimit Evropian, për të shmangur ndikimet e jashtme negative.
1.4 Një qasje e kthyeshme
Një parim i kthyeshmërisë duhet të vendoset për të adresuar situatat me të cilat kandidati vendi, tërësisht ose pjesërisht, nuk plotëson më kritere të caktuara ose pushon së përmbushuri zotimet që ka ndërmarrë. Përgjigja e Bashkimit Evropian do të ishte gradual. Do të ishte në përpjesëtim me madhësinë dhe serioziteti i dështimit të vërejtur: nga një pezullim i përfitimeve të dhëna për një hap prapa në procesi, apo edhe pezullimi i përgjithshëm nëse vlerat themelore të Bashkimit Evropian u kundërshtuan (si mund të jetë rasti në procesin aktual).
2- Qeverisja më e fortë politike
Një qeverisje specifike do të vendoset për të mbështetur këtë proces të ri. Komisioni do të vlerësojë dhe monitorojë rregullisht progresin e bërë nga vendet kandidate, përfshirë pajtueshmërinë e tyre me acquis të fazave të vlefshme tashmë. Shtetet Anëtare do të rishikojnë këto vlerësime. Roli i Këshillit do të forcohej pasi vendet kandidate gjithnjë e më shumë përfshihen në politikat sektoriale.
Më në fund, së bashku me fillimin e reflektimit për një artikulim më të mirë midis samiteve të Procesit të Berlinit dhe samiteve BE-Ballkanike, një takim vjetor i Këshillit Evropian mund të mbahet me kryetarët e shteteve dhe qeveritë e vendeve të Ballkanit Perëndimor, në mënyrë që të adresohet çështje me interes të përbashkët (përgjigje e përbashkët ndaj sfidave kryesore, marrëdhëniet me partnerët jo-evropianë, bashkëpunimi në fushën e drejtësisë dhe punëve të brendshme, bashkëpunimi ekonomik dhe rajonal).
Ne propozojmë që Këshilli t’i kërkojë Komisionit të formojë, mbi bazën e pikave të mësipërme, propozime që përcaktojnë metodën e re (organizimin, procedurat e vendimmarrjes, mekanizmat e monitorimit, rolin e institucioneve të ndryshme evropiane dhe shteteve anëtare) përpara zgjerimit tjetër.
Paketa botohet, deri në janar të vitit 2020.
Kjo qasje e rishikuar ndaj procesit të pranimit do të pasqyrohej dhe zbatohej në kornizat e negociatave që Këshilli do t’i thirrej të miratonte kur të hapnin negociatat e pranimit me vendet kandidate.
Shtojca: Propozim për mënyrën e organizimit të fazave të reja të procesit të pranimit
